Skuteczna komunikacja wizualna na temat zmian klimatycznych

W nowym artykule opublikowanym w czasopiśmie Geosfera Steph Courtney i Karen McNeal badają wpływ ulepszonych wizualizacji danych na postrzeganie przez użytkowników dowodów na zmianę klimatu.

Courtney, posiadająca doświadczenie w naukach o Ziemi oraz specjalizację w edukacji i komunikacji naukowej, pasjonuje się poprawą zrozumienia przez społeczeństwo zmian klimatycznych. „Jako naukowcy jesteśmy podekscytowani i dać się ponieść emocjom, ale w przypadku wielu widzów to nie zadziała” – mówi Courtney. „Twój cel komunikacyjny jest ważniejszy niż to, jak fajny jest Twój wykres”.

W tym badaniu zespół przeprojektował trzy wykresy z Piątego Raportu Oceniającego Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Ocenili wpływ przeprojektowania na użyteczność wykresów (tj. zdolność poszczególnych osób do dokładnego i szybkiego wydobywania z nich informacji) oraz postrzeganie przez użytkowników wiarygodności naukowców i ryzyka związanego ze zmianą klimatu, które korelują zarówno z wiedzą, jak i zamiarem podjęcia działań. Proces był iteracyjny i obejmował dwie rundy testów z użytkownikami oraz kolejne przeprojektowanie i ponowne testowanie. Metody obejmowały kombinację ankiet, śledzenia wzroku, działań rankingowych i wywiadów.

Chociaż stwierdzono, że ogólna użyteczność przeprojektowanych wykresów jest porównywalna z użytecznością oryginałów, uczestnicy badania uznali wszystkie przeprojektowane wykresy za bardziej godne zaufania. Uczestnicy zgłosili również, że jedno z przeprojektowań sprawiło, że byli bardziej zaniepokojeni zmianami klimatycznymi niż oryginał.

Ciekawym pytaniem zbadanym w tym badaniu było to, czy bardziej uproszczone dane będą wyglądać na „mniej naukowe”, a przez to mniej godne zaufania. Co zaskakujące, tak się nie stało. „Ładnie” – wyjaśnia Courtney. „Jeśli coś wygląda ładniej, oznacza to, że poświęciłeś temu czas, więc dbasz o to i wiesz, co robisz. Zrozumiałe i atrakcyjne wykresy mogą być godne zaufania. To obopólne korzyści!”

Autorzy odkryli, że najbardziej przydatne były znane formaty figur; nawet drobne zmiany w standardowych wykresach były mylące dla publiczności. Celowe użycie kodowania kolorami było dla uczestników bardzo ważne, zwiększając zarówno ich zrozumienie, jak i postrzeganie wiarygodności. Podobnie minimalne użycie dodatkowego tekstu objaśniającego na osiach i polach znacznie pomogło w tym względzie, chociaż bałagan wizualny jest potencjalną wadą.

Przeprojektowanie wykresu w tym badaniu było subtelne, aby móc z całą pewnością określić, która zmiana spowodowała jaką poprawę. Jednak niektóre z tych zmian były dość znaczące. „Niewielkie zmiany, które wymagają odrobiny wysiłku, mogą sprawić, że nauka stanie się bardziej dostępna i znacząca dla ludzi. Warto poświęcić tę odrobinę wysiłku. Komunikacja nie jest jedyną barierą w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, ale jest to obszar, któremu możemy sprostać poprawić i warto” – podkreśla Courtney.

Courtney widzi przyszłość tej dziedziny badawczej skupiając się na praktycznych przykładach najważniejszych priorytetów klimatologów w zakresie zrozumienia przez społeczeństwo zmian klimatycznych i działań mających na celu przeciwdziałanie im, być może podejmując bardziej radykalne zmiany w wykresach. Podzieli się swoimi wynikami z IPCC i nie może się doczekać kolejnego raportu oceniającego.